W pierwszych latach XX wieku młodzież Niska i okolic jeśli chciała dalej uczyć się po ukończeniu szkoły podstawowej korzystała z odległych gimnazjów w Rzeszowie lub Dębicy. Społeczeństwo ziemi niżańskiej dążąc do utworzenia własnej szkoły średniej powołało Towarzystwo Gimnazjalne, które doprowadziło do utworzenia w roku 1912 rozwojowego ośmioklasowego Prywatnego Gimnazjum Realnego w Nisku. Dyrektorem Gimnazjum został c.k. profesor Gimnazjum w Dębicy Tadeusz Rawicz-Rojek, a gospodarzem utworzonej klasy pierwszej Stanisław Ćwikowski. Zainteresowanie utworzonym Gimnazjum było od razu bardzo duże - klasa pierwsza liczyła 45 osób, w tym wielu prywatystów i eksternistów.
Szybki początkowy rozwój przerwała pierwsza wojna światowa - w roku szkolnym 1914/1915 przerwano naukę. Wielu uczniów i nauczycieli podczas przerwy wojennej walczyło o niepodległą Polskę.
Po zakończeniu działań wojennych na terenie Niska gimnazjum na nowo rozpoczęło działalność, szybko odbudowywano zniszczenia wojenne i uzupełniono pomoce szkolne. W niepodległej Polsce Gimnazjum w Nisku było centrum życia naukowego, patriotycznego i kulturalnego ziemi niżańskiej. Pierwszy egzamin dojrzałości w roku 1920, upaństwowienie Gimnazjum w roku 1922, nadanie imienia Stefana Czarnieckiego w roku 1935 a także przyjęcie profilu humanistycznego, a potem wprowadzenie reformą jędrzejowiczowską gimnazjum ogólnokształcącego oraz liceum humanistycznego i matematyczno-fizycznego spełniały oczekiwania środowiska. Dyrektorzy Szkoły: Karol Piękoś, Stanisław Ćwikowski, Ludwik Zakulski, Zdzisław Londoński, wspaniały organizator działalności harcerskiej Stanisław Sokołowski i profesorowie oddani Szkole byli dumą i chlubą Niska. Absolwenci niżańskiej Szkoły zawsze bardzo dobrze przygotowani podejmowali studia i pracę zawodową na odpowiedzialnych stanowiskach - dzisiaj wymienia się ich jako chlubę Szkoły, miasta i regionu.
W latach 1939-1944, w latach drugiej wojny światowej, Szkoła nie funkcjonowała. Młodzież mimo zakazu władz niemieckich starała się realizować program gimnazjum i liceum na tajnych kompletach przygotowując się do egzaminu dojrzałości. Wiele kompletów prowadzili nauczyciele niżańskiego Gimnazjum.
We wrześniu 1944 r. do Gimnazjum i Liceum przyjęto uczniów ponownie. Dla tych, którzy przerobili materiał na tajnych kompletach w grudniu 1944 zorganizowano egzamin dojrzałości - była to pierwsza matura w Polsce po drugiej wojnie światowej. Dla innych organizowano kursy w zakresie szkoły średniej dając możliwość odrobienia zaległości spowodowanych trwającą wojną.
Okres powojenny poza zrealizowaniem reform oświatowych zapisał się zmianą w 1948 roku i później stałą poprawą bazy szkolnej Liceum, doskonaleniem metod nauczania i wychowania, podejmowaniem pracy nad przygotowaniem nowych kadr nauczycielskich w Studium Nauczycielskim i kształtowaniem osobowości dobrych, mądrych i szlachetnych ludzi. W pamięci na zawsze pozostaną nazwiska dyrektorów: Oskar Schmidt, Michał Skrzat, Franciszek Guściora, Stanisław Suda, Roman Ślęzak, Czesław Korczak, Krystyna Lachowicz, Elżbieta Głuszec, Wacław Janik, Tadeusz Fedorowski.